با توجه به نوسانات قیمت ارز در کشور ما بانک مرکزی چند مدل ارز با نام های ارز دولتی ارز نیمایی ارز سنا و … را بیان کرده است در این مقاله سعی بر این موضوع دارم تا تفاوت این سه مدل ارز و ویژگی ارز های مختلف را بررسی کنیم.
تسعیر ارز در حسابداری
تسعیر ارز به تبدیل یک واحد پول به واحد پول دیگر گفته می‌شود.تسعیر ارز برای همه اشخاص یا نهادهایی که با معاملات ارزی سر و کار دارند، مورد نیاز است. در واقع به تبدیل صورت مالی بر اساس واحد پول عملیاتی به صورت مالی بر اساس واحد پول گزارشگری، تسعیر ارز می‌گویند.
نرخ تسعیر ارز
نرخ تسعیر ارز، نرخی است که بر اساس آن ارز یک کشور به ارز دیگری تبدیل می‌شود. این نرخ در حسابداری و گزارش‌دهی مالی برای تبدیل مبالغ ارزی به واحد پول گزارشگری استفاده می‌شود. نرخ تسعیر ارز برای شرکت‌هایی که در سطح بین‌المللی فعالیت می‌کنند، بسیار مهم است، زیرا تغییرات در نرخ تسعیر می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر صورت‌های مالی و نتایج مالی آن‌ها داشته باشد.
برای ثبت حسابداری تسعیر ارز در پایان سال ابتدا بایستی نرخ تسعیر ارز شناسایی شود. هیچ منبعی نرخ تسعیر ارز را اعلام نمی‌کند. طبق توصیه استاندارد شماره ۱۶ حسابداری، بهتر است از نرخ ارز در دسترس استفاده شود.
ارز دولتی چیست؟
بعد از سقوط ارزش پول ملی و افزایش شدید قیمت ارزهای خارجی، دولت ایران تصمیم گرفت تا ارزهای مهمی مثل دلار و یورو را با نرخ بسیار کمتری نسبت به بازار آزاد در اختیار مردم، تولیدکنندگان و واردکنندگان قرار دهد. این سیاست با هدف کنترل تورم، کاهش هزینه‌های تولید و عرضه کالا و واردات کالاهای اساسی مانند مواد غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی اجرایی شد. در حال حاضر افراد عادی هم می‌توانند برای دریافت ارز دولتی تا سقف ۲۰۰۰ یورو و یا معادل دلاری آن به صورت سالانه دریافت کنند. این مبلغ به طور مستقیم به حساب ارزی افراد واریز خواهد شد و حسابی که ارز دولتی به آن واریز می‌شود، باید حداقل به مدت ۶ ماه فعال بماند و قبل از درخواست ارز دولتی هم باید حداقل ۱۰۰ دلار در حساب ارزی خود داشته باشند.
ارز دولتی به چه کسانی تعلق میگیرد؟
هدف از ارائه ارز دولتی، تامین نیازهای ضروری کشور و کنترل بازار ارز است و به طور معمول برای موارد زیر استفاده می‌شود:
واردات کالاهای ضروری: این شامل مواد غذایی اساسی مانند برنج، روغن و شکر، دارو و تجهیزات پزشکی و سایر کالاهایی می‌شود که برای زندگی روزمره مردم ضروری هستند.
صادرات کالاها: دولت از ارز دولتی برای حمایت از صادرات برخی کالاها، به ویژه کالاهای غیرنفتی، استفاده می‌کند.
سفرهای کاری و تحصیلی: دانشجویان، اساتید و کارمندان دولتی که به خارج از کشور سفر می‌کنند، می‌توانند از ارز دولتی برای هزینه‌های سفر خود استفاده کنند.
درمان در خارج از کشور: افرادی که برای درمان بیماری‌های خاص به خارج از کشور می‌روند، ممکن است بتوانند از ارز دولتی استفاده کنند.
هزینه‌های ثبت شرکت و موسسات: برای ثبت شرکت‌ها و موسسات در خارج از کشور، می‌توان از ارز دولتی استفاده کرد.
نرخ ارز سنا چیست؟
نرخ ارز سنا عبارت است از میانگین قیمت خرید و فروش ارز در تمام صرافی های مجاز کل کشور. این نرخ در سامانه سنا بانک مرکزی قابل مشاهده بوده و ابزاری برای سیاست گذاری های اقتصادی و جمع آوری سیستماتیک داده های بازار ارز می باشد.
نرخ ارز سنا بسیار به نرخ ارز در بازار آزاد نزدیک است.
با توجه به چند نرخی بودن ارز در کشور ما، اطلاع از انواع نرخ ارز، از جمله نرخ ارز سنا و اصطلاحات مربوط به این بازار اهمیت ویژه ای داشته و به افراد کمک می کند تا با دید باز تر و آگاهانه تر در بازار ارز مشغول به فعالیت شوند و بتوانند نیاز های ارزی خود را با نرخ ارز مناسب تامین کنند.
این نرخ برای هر روز در سامانه سنا بانک مرکزی مشخص است و با مراجعه به آدرس sanarate.ir می توان آن را مشاهده کرد.
در واقع تسعیر ارز هم باید با نرخ ارز سنا لحاظ شود.